باب:
استئجار
الرجل الصالح.
1.TUTULAN iŞÇİNİN SALiH OLMASI
وقول الله
تعالى: {إن خير
من استأجرت
القوي الأمين}
/القصص: 26/.
والخازن
الأمين، ومن
لم يستعمل من
أراده.
Ayette şöyle buyurulmuştur:
"Şüphesiz ücretle tuttukların içinde en hayırlısı güçlü ve güvenilir
olanıdır. "[Kasas. 26] Hazinedar emindir. Göreve (hırsla) talip olanları istihdam etmeyen devlet başkanları.
حدثنا
محمد بن يوسف:
حدثنا سفيان،
عن أبي بردة
قال: أخبرني
جدي أبو بردة،
عن أبيه أبي
موسى الأشعري
رضي الله عنه
قال:
قال
النبي صلى
الله عليه
وسلم: (الخازن
الأمين، الذي
يؤدي ما أمر
به طيبة نفسه،
أحد المتصدقين).
[-2260-] Ebu Musa el-Eş'ari şöyle
demiştir: Nebi Sallallahu Aleyhi ve Sellem şöyle buyurdu: "Kendisine emredilenleri gönül
hoşnutluğu içinde yerine getiren güvenilir hazinedar, tasadduk
eden iki kişiden biridir."
حدثنا
مسدد: حدثنا
يحيى، عن قرة
بن خالد قال: حدثني
حميد بن هلال:
حدثنا أبو
بردة، عن أبي
موسى رضي الله
عنه قال: أقبلت
إلى النبي صلى
الله عليه
وسلم ومعي
رجلان من
الأشعريين،
فقلت: ما علمت
أنهما يطلبان
العمل، فقال:
(لن - أو: لا -
نستعمل على
عملنا من
أراده).
[-2261-] Ebu Musa el-Eş'ari şöyle
demiştir: Yanımda Eş'ariIerden iki adamla birlikte Resulullah Sallallahu Aleyhi ve Sellem'in yanına vardım ve "Bu iki kişi iş
istiyorlar" dedim. Bunun üzerine Efendimiz Sallallahu
Aleyhi ve Sellem, "Biz, işimizde, işe talib olanları istihdam etmeyiz" buyurdu.
Tekrar: 3038, 4341, 4343, 4344, 6124, 6923, 7149, 7156, 7157,
7172
AÇIKLAMA: Buhari, başlıktaki,
"tutulan işçinin salih olması" ifadesi ile
mealini verdiğimiz ayete ve Hz. Musa ile Hz. Şuayb'ın
kızlarıyla ilgili kıssaya işarette bulunmuştur.
Ali İbn Ebi
Talha r.a.'dan rivayet edildiğine göre, İbn Abbas r.a. "Şüphesiz ücretle tuttukların içinde en
hayırlısı güçlü ve güvenilir olanıdır. "[el-Kasas,
26] ayeti ile ilgili şöyle demiştir: "Kendisine verilen görevi yerine
getirmede "güçlü"dür, verilen emanet
bakımından "güvenilir"dir."
İbn Abbas ve Mücahid yoluyla
nakledildiğine göre; Hz. Şuayb, kızına, Hz. Musa'nın,
gücü ve güvenilirliği konusunda sorunca, kızı, gücü hakkında, koyunları
sulamadaki güçlülüğünden; güvenilirliği ile ilgili olarak da, kendisine
bakmamasından bahsetmiş ve Hz. Musa'nın, "Arkamdan yürüyün ve bana yolu
tarif edin" sözünü aktarmıştır. Bu rivayeti, Beyhaki,
Hz. Ömer r.a.'den sahih bir senedle nakletmiş ve
"Bunun üzerine, Hz. Şuayb, kızını Musa ile
evlendirdi, onlarla birlikte yeteri kadar kaldı ve koyunlarını güderek onun
için çalıştı" demiştir.
Söz konusu kişilerin, çalışmak istemeleri, hırslı olduklarına
bir delildir. Bundan dolayı Efendimiz s.a.v., görev
istemede hırslı olan kimse konusunda dikkatli davranmak istemiştir. Bu sebeple
Nebi Sallallahu Aleyhi ve Sellem,
"Biz, işimizde, işe talip olanları istihdam etmeyiz" buyurmuştur.
Hadisten ilk akla gelen anlama göre, yöneticilik için hırslı
davranan kimseye bu görevi vermek yasaktır. Bu, ya haram ya da mekruh hükmünde
bir yasaktır. Kurtubi haram olduğu görüşündedir. Bu
hükümden, bir görevi yapması taayyün eden (kesinlikle belirli bir kimsenin
yapması gereken) kimseler istisna edilmiştir.